ÖZ İPLİK İŞ ücretlerin GSYH içindeki payının düşmesini eleştirdi
Rafi AY: Ucuz emek çözüm değil, emperyalizm her zaman ucuz emeği bulur, bulamazsa yaratır
Ülkenin de işçinin de işverenin de zenginliği, ücretlerin milli gelirden daha fazla pay almasından geçiyor
Asgari ücret neredeyse ülke ortalama fert başına gelir seviyesine gelmesinin açıklaması yoktur.
Örgütlenme olmadan adaletli büyüme olmaz. Sendikal örgütlenme Türkiye ekonomisinin acil sorunudur.
ÖZ İPLİK İŞ Sendikası tarafından yapılan ve 7 Ekim Dünya Saygın İş Günü dolayısıyla açıklanan bir çalışmada, GSYH içindeki ücret ve işçi gelirlerinin payının Avrupa’nın yarısı dolayında olduğu belirlendi. Üstelik Türkiye’de bu pay gerileme eğiliminde.
Öz İplik İş Sendikası Genel Başkanı Rafi AY, konuyla ilgili bir açıklama yaparak şunları kaydetti:
Gayri safi yurt içi hasıla içinde ücretlerin payı geçmiş yıllarda göreli olarak artış eğilimindeyken şu anda düşüş eğiliminde. Yüksek büyüme her zaman işçinin de kazandığı anlamına gelmiyor. İşçi Gayri safi yurt içi hasıladan yeterince pay alamıyor. Zenginlik hep başka yerlere gidiyor.
Türkiye’de ücretlerin GSYH içindeki payı 2009 yılında yüzde 26,7 düzeyindeydi. Artış eğilimiyle bu pay 2016’da yüzde 32’yi gördü. Sonrasında yeniden düşüş başladı ve 2020 yılında yüzde 29,4’e geriledi. 2021 yılı sonunda da benzer bir manzarayla karşılaşacağız.
Türkiye’de işçi ücretlerinin GSYİH içindeki payı AB’nin yarısı
Dünyanın en zengin coğrafyası Avrupa Birliğinde toplam GSYH’nin yüzde 48’i işçi ücretlerinden oluşmaktadır. Tek tek ülkelere bakıldığında, en düşük pay yüzde 27,4 ile İrlanda’dadır. İrlanda’yı takip eden en düşük oran ise yüzde 40,5 ile Polonya’dır. Polonya’da işçi ücret ve sosyal haklarının, yani emekçilerin cebine giren paranın GSYH içindeki payı yüzde 40,5 düzeyindedir. Bu oran Almanya’da yüzde 55,2 düzeyindedir. Almanya ile birlikte uzun süredir gelişmiş olan Hollanda, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa’da da yüzde 50’nin üzerindedir.
Türkiye’de ücretlerin GSYH içindeki payı 2009 yılında yüzde 26,7 düzeyindeydi. Artış eğilimiyle bu pay 2016’da yüzde 32’yi gördü. Sonrasında yeniden düşüş başladı ve 2020 yılında yüzde 29,4’e geriledi. 2021 yılı sonunda da benzer bir manzarayla karşılaşacağız.
Asgari ücret hane halkı fert başına geliri karşılamıyor
Türkiye’de emekçilerin ücretlerinin baskılandığına dair bir başka gösterge ise asgari ücretin ortalama gelire oranıdır. TÜİK Türkiye’de herkesin hanesine giren gelirleri toplar ve haneye giren toplam gelirin hane halkına bölünmesiyle “hane halkı fert başına geliri” hesaplar.
Türkiye’de bu alandaki son veriler, doğası gereği geriden gelen 2019 gelirlerini baz alan 2020 çalışmasıdır. (Yayım tarihi 15 Haziran 2021). 2019 itibariyle 4.3 trilyon TL’lik Türkiye ekonomisinden kişilerin geliri aylık 2 bin 785 TL 70 kuruştur. Aynı yıl asgari ücret 2 bin 20 TL düzeyindedir. Asgari ücret ortalama ücretin yüzde 72,5’i oranındadır.
Bu kabul edilemez bir durumdur. Türkiye’de asgari ücret “en az ücret” olmaktan çıkmakta neredeyse temel ücret haline gelmektedir. Bir ülkede çalışanların yarısına yakınının asgari ücretli olmasını, ülkenin ortalama kişi başına hane gelirinin asgari ücretin yüzde 70’ni bulmasının açıklaması yoktur. Önceki yıllarda daha da düşük olmakla birlikte, 2006 yılında asgari ücretin ortalama fert gelirinin yüzde 56’sı olduğunu hatırlattığımızda kayıp görülmektedir. Türkiye’de işçi ücretleri geriletilmektedir.
Ucuz emek işverene de yaramaz
Sadece Türkiye’de değil, bütün dünyada emeğin ucuz tutulmasıyla zenginleşme görülmemiştir. Bir dönem olsa da ülke büyüdükçe ücretlerin genel ortalaması yükselmiş, GSYH içindeki payı artmıştır. Refah devletlerinin tamamında sendikalılık yaygın, ücretler yüksektir. Çünkü örgütlülük hakça paylaşım, verim demektir. Yüksek verim daha güçlü şirketler, daha başarılı şirketler ve daha müreffeh ülke demektir. Örgütlenme olmadan adaletli büyüme olmaz. Sendikal örgütlenme Türkiye ekonomisinin acil sorunudur.
Türkiye bu tabloya layık değil
Türkiye bu tabloya, ucuz emek ülkesi olmaya layık değildir. Dünyayı sömüren emperyalizmin bu oyununa gelinmemelidir. Emperyalizm ucuz emek arar ve her zaman bulur. Bulamadığında savaşlarla, krizlerle ucuz emek yaratır.
Türkiye’nin geleceği üretmeye ve hakça paylaşmaya bağlıdır. Bu sadece ekonomi için değil, demokrasi için de gereklidir.
Dünya Saygın İş Günü
İnsana yaraşır bir yaşam ve insan onuruna yaraşır bir iş, herkesin hakkı. Kayıt dışılığın, ucuz emeğin, sendikasız fazla çalışmanın, işyerinde ücret ve cinsiyet eşitsizliğinin, işsizliğin ve daha sayamadığımız bir çok haksızlığın son bulması; insan onuruna yaraşır çalışma ve yaşam koşullarının sağlanması ile mümkün. Daha iyi bir iş, daha iyi bir yaşam ve daha iyi bir dünya aslında bir adım ilerimizde. Öz İplik İş Sendikası olarak, daha iyi bir dünyaya erişebilmek adına üzerimize düşen sorumluluğu alarak, sürdürülebilirlik politikalarımızı oluşturma sürecindeyiz. Tüm sivil toplum örgütlerini de saygın iş, saygın yaşam ve yaşanabilir bir dünya için mücadeleye davet ediyoruz.